Sigtún 3, Selfossi

Árið 1920 reisti Ólafur Sigurðsson söðlasmiður sér íbúðarhús á Eyrarbakka. Húsið stóð við Búðar­stíg, þar sem nú stendur samkomuhúsið Staður, sem fær nafn sitt af húsi Ólafs, en Ólafur nefndi húsið eftir æskuheimili sínu, Breiðabólsstað á Síðu.¹Vigfús Guðmundsson (1949). Saga Eyrarbakka. Síðara bindi, fyrra hefti[, bls. 193] Reykjavík: Víkingsútgáfan.;Lýður Pálsson (2009, 27. febrúar). Fáein orð um sögu hússins Staðar á Selfoss. Erindi flutt í Stað á Selfossi.; Guðmundur Kristinsson (1987). Kristinn Vigfússon staðarsmiður, bls. 171. Selfossi: Árnesútgáfan. Í nóvember 1920 er húsinu lýst í Húsvirðingabók og sagt að það sé 7,7 x 7,7 m járnklætt timburhús með 4 m vegghæð og risið 2 m. Kjallari var 2 m hár úr steinsteypu, 4 herbergi og gangur. Á 1. hæð voru einnig 4 herbergi og gangur og sömuleiðis í risi. Þrjár eldavélar og 2 ofnar voru í húsinu.²Eiríkur Gíslason (1916-1928). Húsvirðingabók. Óútgefið handrit í eigu Sjóminjasafns Eyrarbakka. Því má gera ráð fyrir að þrjár fjölskyldur hafi búið í húsið.

Þegar Ólafur flutti ásamt konu sinni, Þorbjörgu Sigurðardóttur, til Selfoss árið 1934 reif hann húsið á Eyrarbakka niður spýtu fyrir spýtu, merkti hverja einustu fjöl og reisti það á nýjum steyptum grunni á Selfossi. Þar stendur húsið enn og er númer 3 við Sigtún. Ólafur rak söðla­verkstæði í kjallara hússins.³Guðmundur Kristinsson (1995). Saga Selfoss II. Frá 1930 til 1960, bls. 221. Selfossi: Selfoss­kaupstaður.; Lýður Pálsson (2009, 27. febrúar).

Um flutninginn á húsinu er haft eftir Kristni Vigfússyni smið:

Vorið 1934 sögðust þeir Ólafur [Sigurðsson] og Sigurður Óli, sonur hans, hafa ákveðið að flytja húsið upp að Selfossi. Ég aftók að taka það að mér, enda hafði ég þá lofað mér í annað. Ég sagði þeim, að þetta skyldu þeir ekki gera, heldur reisa nýtt hús á Selfossi. Niðurrif þess, flutningur og endurbygging myndi kosta miklu meira. Ég steypti kjallarann og nýjar tröppur allt öðru vísi en verið höfðu við það.
Magnús í Ásheimum og Sigmundur Stefánsson komu með efniviðinn og reistu húsið og settu á það kvist.
Þegar smíðinni lauk, sagði Sigurður Óli, að niðurrif þess, flutningur og endurbygging hefði kostað eins og nýtt hús.⁴Guðmundur Kristinsson (1987), bls. 171-172.

Ummæli Kristins eru áhugaverð en líklega fæst ekki svar við því hvers vegna húseigendur fóru ekki að ráðum smiðsins.

Leitarorð: Eyrarbakki

Höfundur: Guðlaug Vilbogadóttir.
Síðast uppfært 2. janúar, 2024

Heimildaskrá

• 1
  Vigfús Guðmundsson (1949). Saga Eyrarbakka. Síðara bindi, fyrra hefti[, bls. 193] Reykjavík: Víkingsútgáfan.;Lýður Pálsson (2009, 27. febrúar). Fáein orð um sögu hússins Staðar á Selfoss. Erindi flutt í Stað á Selfossi.; Guðmundur Kristinsson (1987). Kristinn Vigfússon staðarsmiður, bls. 171. Selfossi: Árnesútgáfan.
• 2
  Eiríkur Gíslason (1916-1928). Húsvirðingabók. Óútgefið handrit í eigu Sjóminjasafns Eyrarbakka.
• 3
  Guðmundur Kristinsson (1995). Saga Selfoss II. Frá 1930 til 1960, bls. 221. Selfossi: Selfoss­kaupstaður.; Lýður Pálsson (2009, 27. febrúar).
• 4
  Guðmundur Kristinsson (1987), bls. 171-172.